Afscheid nemen van een goede vriend (bijna dan...)

Het is zaterdagochtend. Normaal liggen onze jongvolwassen zoons nog op bed. Nu zitten we met z’n vieren in de gang. We hebben ons verzameld rondom onze hond JD, die sinds gisteravond niet meer kan opstaan.

Eten, drinken, poepen en plassen gaan ook niet meer. Hij is ruim 12,5 jaar oud. Zijn einde nadert snel. Tijd om afscheid te nemen nu het nog kan. De tranen vloeien rijkelijk, voornamelijk bij Nathalie en mij.

De jongste telg laat wat tranen, slikt een paar keer en gaat door met leven. De oudste – als de ware autist die hij is – weet er nog wat grapjes uit te persen. Laat geen traan, maar dat zegt niet dat hij geen verdriet voelt. Hij gaat hier gewoon anders mee om, weten we inmiddels.

Nathalie en ik sliepen vannacht al in de woonkamer. Meubels opzij, matras erin. Zorgen voor onze oude vriend, die ons zoveel liefde gaf gedurende zijn prachtige leven. Vandaag houden alle gezinsleden om en om de wacht rondom JD’s kussen. We gooien wat extra kussens neer en vleien met onze rug tegen de verwarming. Ik lees een boek en aai hem over zijn kop en rug.

Geregeld fluister ik hem toe dat het goed is zo. Hij mag loslaten. Hoeft zich niet langer verantwoordelijk te voelen voor ons. We zullen onze emoties vanaf nu zelf dragen. Ik uit mijn dankbaarheid wel honderd keer. Vraag hem of we nog iets voor hem kunnen doen.

“Het is goed zo”, krijg ik door. “Ik heb geen pijn, maar ben er nog niet klaar voor om te gaan.” En dus gunnen we hem alle tijd die hij nodig heeft.

Tussendoor overleggen Naat en ik. We komen snel tot dezelfde conclusie. JD uit zijn lijden verlossen met een spuitje van de dierenarts voelt als een quick fix. Daarmee ontnemen we hem zijn natuurlijke sterfproces. We besluiten dat dit het laatste redmiddel is. Alleen als JD zelf duidelijk blijk geeft van pijn.

Ik app mijn moeder. Of ze nog afscheid wil nemen van JD? Een uur later zit ze op haar knieën naast hem. Met tranen in haar ogen vraagt ze ons of we de dierenarts al hebben gebeld?

Die ‘druk van buitenaf’ hadden we al gevoeld. Het deed ons even wankelen in het vertrouwen op onze eigen intuïtie. Wat zal de buitenwereld ervan denken? Die arme hond, zomaar laten lijden. Onnodig en wreed!

Maar dit waren onze eigen gedachten. Vaak kloppen die niet.

Wij kunnen onze keuze prima verantwoorden naar onszelf. Weten verdomd goed hoe het gaat met JD. En hij met ons. Verantwoordelijkheid moeten afleggen naar de buitenwereld is een illusie. Iets waar we niet aan meedoen. We bepalen zelf hoe ons leven eruit ziet.

Ik besluit die middag gewoon te gaan voetballen met onze jongens. Even ontladen. Vóór ik de deur uitloop geef ik JD nog een stukje appel, vindt ie normaal zo lekker. Schaapachtig en zwak tilt hij zijn kop op. “Ja, lekker!” Ik kijk Naat verwachtingsvol aan. Nog een stukje? Waarom ook niet, laat die oude baas lekker genieten.

Fast forward naar een paar uur later. Eenmaal thuis breekt Naat. Meerdere keren dacht ze dat JD letterlijk zijn laatste adem uitblies vanmiddag. Maar hij is altijd al oersterk geweest. Geregeld moesten we met vol gewicht aan de riem gaan hangen om hem in beweging te krijgen. Nu blijkt hij ook mentaal nog prima in orde, ondanks zijn zwakke fysiek.

Ik snijd een appel in stukjes en begin JD te voeren. Gretig eet hij uit mijn hand. Langzaam sijpelt er wat levensenergie terug in zijn lijf. Zelfs zoveel, dat hij de volgende dag besluit op te staan. Zijn achterpoten bewegen weer, maar hij oogt fragiel.

De dagen erna knapt JD verder op. Hij eet, drinkt, poept en plast weer. Geeft zelfs aan weer klaar te zijn voor een blokje om. Verbaasd wisselen we blikken uit. Hardop vragen we ons af hoe dit nu toch kan? Was hij dan ‘gewoon’ ziek?

Nee. Hij was echt doodziek. Maar wij bleven hem met veel liefde en aandacht verzorgen. Kozen niet voor de makkelijke weg naar de dierenarts. Achteraf gezien zijn we daar nóg dankbaarder voor.

Ondertussen gaven we onszelf en onze emoties alle aandacht. Ons verdriet mocht er zijn. De frustratie en machteloosheid werd ten diepste gevoeld. En was daar eenmaal ruimte aan gegeven, dan losten die emoties ook weer op. Konden we weer (voorzichtig) lachen. Ging het leven weer door.

We zijn inmiddels precies een week verder. En honderd incontinentiematjes. Want ja, die lichaamsfuncties is JD wel verloren na de stevige tik die hij vorige weest moest incasseren. Maar hij is er nog. Onze oude, lieve, krachtige vriend is hier nog niet klaar.

Wat een rollercoaster was dit. En wat mooi dat we zowel zijn proces als onze innerlijke processen zo bewust mochten meemaken.

Wat er ook gebeurt - hoe lang deze bonustijd ook nog is - ik heb een zekere berusting gevonden. Kan vrede vinden met wat het leven ons brengt. Vertrouw op het hogere plan dat voor iedereen bestaat, maar niet met onze vijf zintuigen waargenomen kan worden.

Het is goed zo. De natuur is altijd goed zoals zij is. Zonder oordeel, zonder haat, zonder oneerlijkheid. Dat zijn slechts menselijke labels. De natuur is. Het leven is. Liefde is. En dit alles zijn wij ook. Diep van binnen. Sluit je ogen maar eens, haal een paar keer diep adem en voel...

Welkom thuis mooi mens! This is where the magic happens. Let’s enjoy it while you can.